Diament a brylant – na czym polega różnica
Diament to minerał wydobywany z wnętrza ziemi, który powstaje przez miliony lat pod wpływem wysokiej temperatury i ciśnienia. Natomiast brylant to diament oszlifowany w specyficzny sposób, w tzw. szlifie brylantowym. Oznacza to, że każdy brylant jest diamentem, ale nie każdy diament jest brylantem. Jeśli diament ma inny szlif, np. kwadratowy, nazywamy go szlifem princess.
W naszej ofercie znajdziesz szeroki wybór pierścionków zaręczynowych z diamentem i pierścionków zaręczynowych z brylantem, które idealnie oddadzą charakter tej wyjątkowej chwili.
Wyjątkowy diament, wydobyty w kopalni Cullinan w Republice Południowej Afryki w 2009 r, jego masa to 232 ct.
Szlify diamentów – nie tylko brylant
Szlif diamentu ma ogromne znaczenie, ponieważ to on decyduje o tym, jak kamień odbija światło i jak intensywnie błyszczy. Najbardziej popularny jest szlif brylantowy, ale istnieją także inne szlify, zwane szlifami fantazyjnymi. Oto najpopularniejsze z nich:
1) Markiza (Marquise), 2) Assher (Royal Assher), 3) Trilliant (Trójkątny), 4) Bagiet (Baguette) - szlif schodkowy, 5) Owal (Oval), 6) Szmaragdowy (Emerald), 7) Princessa, 8) Okrągły Brylantowy, 9) Szlif szmaragdowy o kształcie ośmiokąta prostokątnego, 10) Poduszka (Cushion), 11) Bagiet (Baguette) - szlif schodkowy, 12) Serce (Heart), 13) Łezka (Gruszka).
Każdy z tych szlifów nadaje diamentowi unikalny charakter i sprawia, że pierścionek zaręczynowy wyróżnia się wyjątkowym designem.
Dlaczego szlif brylantowy jest tak ceniony?
Szlif brylantowy jest najbardziej pożądany, ponieważ wydobywa z diamentu pełnię jego piękna. Światło dostaje się do wnętrza kamienia, odbija się i rozszczepia na barwy tęczy, nadając brylantowi efekt iskrzenia. Brylant w tym szlifie wygląda, jakby promieniował wszystkimi kolorami tęczy.
To właśnie ten tęczowy blask sprawia, że pierścionki zaręczynowe z brylantami są tak popularne. Szlif brylantowy został opracowany w XVII wieku przez weneckiego szlifierza Vicenzio Peruzziego i do dziś pozostaje najchętniej wybieranym szlifem w jubilerstwie.
Wyróżnia się następujące fasety:
• w koronie - taflę, 8 faset tafli, 8 faset głównych korony, 16 faset rondysty korony
• w pawilonie - 8 faset głównych pawilonu, 16 faset rondysty pawilonu, kolet.
Pas oddzielający koronę od pawilonu ( część dolną od górnej) nazywa się rondystą. Stanowi ona ochronę przed uszkodzeniami na krawędzi korony i pawilonu. To do niej bezpośrednio przylegają złote łapki, w które najczęściej oprawiony jest brylant.
Proporcje ,,idealnego'' brylantu Tolkowsky'ego.
JAKOŚCI i OCENA BRYLANTU - jak wpływa na wartość oraz cenę ?
Przy ocenie jakości brylantu, korzysta się z tak zwanej jubilerskiej zasady 4C. Jej nazwa pochodzi od pierwszych liter, czterech angielskich słów: cut (szlif), clarity (czystość ), carat ( masa ), colour ( kolor ). To właśnie te parametry, są podstawą oceny jakości każdego brylantu, co w konsekwencji umożliwia dokonanie wyceny jego wartości. Najbardziej poszukiwane i cenione są kamienie o doskonałym szlifie, barwie białej, bez wewnętrznych zanieczyszczeń. Oczywiście im kamień jest większy, czyli jego masa jest wyższa, tym jego wartość wyższa.
Najbardziej rygorystyczne warunki wykonawcze, przyjmuje się dla szlifu brylantowego. Jego poprawność ocenia się według trzech kategorii: proporcje szlifu, symetria szlifu i jakość polerowania.
SZLIF BRYLANTU, PROPORCJE - od 1979 roku (zalecenie CIBJO) proporcje szlifu brylantowego podlegają zunifikowanemu systemowi oceny. Podstawą szacowania proporcji i ewentualnych, możliwych do przyjęcia granic tolerancji jest tzw. szlif standardowy albo inaczej szlif Epplera (zalecenie IDC). Proporcje tego szlifu uznano za wzorcowe i do nich odnoszone są proporcje szlifów badanych kamieni. Jeżeli proporcje te mieszczą się w ustalonych przez IDC granicach tolerancji, są określane jako: doskonałe, bardzo dobre, dobre, średnie lub słabe. Proporcje szlifu brylantowego okrągłego, zgodnie z ustalonymi międzynarodowymi normami wyznaczają:
- średnica i grubość rondysty
- wymiary tafli
- wysokość całkowita
- wysokość części górnej - korony
- wysokość części dolnej - pawilonu
- wielkość koletu
SZLIF BRYLANTU, SYMETRIA - odnosi się do precyzji ukształtowania diamentu i rozmieszczenia faset; określają ją mierzalne i niemierzalne błędy symetrii.
Do mierzalnych błędów symetrii zalicza się :
- niedoskonałą okrągłość kamienia
- nierównoległość płaszczyzny tafli w stosunku do płaszczyzny przekroju rondysty
- przesunięcia tafli lub koletu w stosunku do osi kamienia
Do niemierzalnych błędów symetrii należą:
- niesymetryczna tafla
- zbyt krótkie naroża tafli
- za krótkie w stosunku do tafli fasety główne korony
- za krótkie lub za długie fasety główne korony w stosunku do rondysty
- dodatkowe fasety w obszarze korony
- niezbieżność krawędzi faset
- zmienna grubość rondysty
- przesunięcie wierzchołka faset rondysty korony w stosunku do faset rondysty pawilonu
- za krótkie lub za długie fasety główne pawilonu
- zróżnicowana długości faset rondysty pawilonu
- zróżnicowana powierzchnia faset pawilonu
- dodatkowe fasety w obszarze pawilonu
- brak faset w obszarze korony lub pawilonu
SZLIF BRYLANTU, JAKOŚĆ POLEROWANIA - odnosi się do jakości wypolerowania powierzchni faset. Najczęściej występujące błędy polerowania to:
- chropowatość rondysty
- jamki
- karby-
- linie obtaczania
- linie polerowania
- otarcia
- rysy oraz ślady przypalenia
CZYSTOŚĆ BRYLANTU
Inkluzje i inne defekty wewnętrzne występujące w diamentach, podlegają metrologicznej ocenie jakości, podobnie jak barwa, szlif i masa kamienia. Każdy najmniejszy błąd struktury kamienia, zawsze zakłóca przejście przez niego światła, obniżając jego cechy jakościowe.
Podstawowym kryterium branym pod uwagę przy ocenie stopnia czystości diamentu, jest dostrzegalność skaz i błędów na podstawie znamion (defektów) wewnętrznych i zewnętrznych , przy użyciu lupy achromatycznej i aplanatycznej o 10-krotnym powiększeniu.
Za znamiona wewnętrzne przyjmuje się wszelkie defekty występujące wewnątrz lub częściowo zewnątrz kamienia, w tym także poważne błędy strukturalne. Nalezą do nich min;
- wrostki mineralne, ślady łupliwości, rysy przełamowe, wszelkiego rodzaju rysy przełamowe oraz wszystkie rodzaje pęknięć, zaburzenia struktury, pęknięcia naprężeniowe
Za znamiona zewnętrzne przyjmuje się wszystkie defekty występujące na zewnątrz kamienia, a także niewielka zaburzenia strukturalne. Należą do nich min:
- naturalne płaszczyzny kryształów (naturały), linie bliżniacze, wystrzępienia, wyraźnie chropowata rondysta i chropowaty kolet, przypalone miejsca, widoczne ślady szlifowania, smugi po polerowaniu, karby
Zaliczenie diamentu wykazującego znamiona wewnętrzne (inkluzje, defekty, błędy) do określonej klasy czystości zależy od wielu czynników:
- liczby i wielkości znamion, rozpoznawalności znamion, położenia zmian, barwy zmian, formy skupienia zmian
Czystość diamentu określa się według umownie przyjętej skali, której stopnie wyrażają tzw. klasy czystości. Wyróżnia się 9 klas czystości, wyrażanych za pomocą skrótów pochodzących od pierwszych liter wyrażeń angielskich, definiujących rozmiary inkluzji.
Tabela klas czystości diamentów.
IF - [Internally flawless] kamień lupowo czysty
VVS1 - VVS2 - [Very, very small inclusion(s) lub included] - bardzo bardzo małe inkluzje, bardzo trudno zauważalne przy 10-krotnym powiększeniu.
VS1 - VS2 - [Very small inclusion(s) lub included] - bardzo małe inkluzje, trudno zauważalne przy 10-krotnym powiększeniu.
SI1 - SI2 - [Small inclusion(s) lub included] - małe inkluzje, łatwo zauważalne przy 10-krotnym powiększeniu, ale nie widoczne gołym okiem.
P1 - [Pique prim] małe inkluzje widoczne gołym okiem.
P2 - [Pique secundum] duże inkluzje widoczne gołym okiem
MASA BRYLANTU - CARAT
KARAT ILE TO GRAM
Jednostką masy kamieni szlachetnych i ozdobnych jest karat (ct). Jest to jednostka znana i stosowana już od czasów antycznych. Nazwa ,,karat'' wywodzi się od greckiego słowa keration - nasiona drzewa szarańczyn strąkowy, rosnącego w rejonie śródziemnomorskim, którego nasiona ,,gripki'' używano do ważenia kamieni szlachetnych - ziarna te mają około 0,2 gr.
W roku 1907 Międzynarodowy Komitet Miar i Wag, na konferencji w Paryżu, wprowadził jako jednostkę masy kamieni tzw. karat metryczny, równą 200 mg (0,2 g). Według obecnie obowiązujących norm międzynarodowych, masę kamienia w karatach (ct) można przedstawić w postaci ułamka np 1/4 ct (0.25 ct), lub w postaci liczby dziesiętnej z dokładnością do drugiego miejsca po przecinku, np 0.25 ct. Przy ważeniu drobnych kamieni, ich masę określa się jednostką mniejszą od karata zwaną ,,punkt'' (ang. point), która jest równa 0,01 ct.
1 ct = 0,20 gr = diament o szlifie brylantowym - średnica 6.5 mm
Do ważenia kamieni używa się wag mechanicznych lub elektronicznych. Obydwa rodzaje wag, zapewniają odpowiednią dokładność i powtarzalność pomiaru, które określa atest wystawiony przez producenta. W czasie wykonywania pomiaru, wagi powinny być zabezpieczone przed wibracjami i silnym polem magnetycznym.
Masę przeliczeniową (przybliżoną) wyznacza się wtedy, gdy wagowe określenie z różnych względów jest niemożliwe, np kamień oprawiony jest w pierścionku. W takim przypadku masę można wyliczyć wprost z wymiarów kamienia. Masę kamieni małych , w przypadku szlifów okrągłych znormalizowanych można wyznaczyć wprost ze średnicy rondysty, np:
brylant - 1.0 mm ∅ = 0.005 ct
brylant - 1,3 mm ∅ = 0,010 ct
Aby jednak masa przeliczeniowa mogła być zbliżona do rzeczywistości , warunkiem absolutnie koniecznym jest, aby szlif kamienia był ściśle określony, tzn. miał znormalizowany kształt i dokładnie zdefiniowane proporcje. Takie warunki spełnia szlif brylantowy okrągły i szlify brylantowe fantazyjne.
Najczęściej masę przybliżoną wyznacza się ze wzorów Scharffenberga.
Wzór Scharffenberga (szlif brylantowy okrągły)
M=H·• R²•k
gdzie: M - masa kamienia [ct],
H - wysokość całkowita [mm],
R - średnica rondysty [mm] (wartość średnia z kilku pomiarów),
k - współczynnik korekcji.
Wartość współczynnika korekcji k zależy od grubości rondysty i wynosi dla rondysty: pogrubionej - 0,0067 - 0,0068, cienkiej do średniej - 0,0064 - 0,0066 i bardzo cienkiej - 0,0062-0,0063.
BARWA BRYLANTU
Wysoka dyspersja światła, choć sama nie kreuje barwy - w połączeniu z innymi zjawiskami optycznymi, zwłaszcza załamaniem światła (brylant współczynnik 2.42) i całkowitym wewnętrznym odbiciem światła, daje w kamieniach oszlifowanych fasetowo efekt optyczny zwany w gemmologii ,,ogniem'' lub ,,życiem''. Jest on definiowany jako barwne migotanie lub iskrzenie kamienia wywołane silną dyspersją współczynników załamania. Z fizycznego punktu widzenia jest to efekt podobny do rozszczepienia światła białego przez pryzmat na barwy spektralne.
Ponieważ światło białe jest mieszaniną świateł o wielu barwach, to przepuszczenie go przez pryzmat (w naszym przypadku diament o szlifie brylantowym), spowoduje rozdzielenie poszczególnych składowych światła białego na piękna tęczę kolorów, nadając kamieniowi wspaniały ,,tęczowy'' blask . Efekt ten odgrywa ważną rolę w kamieniach bezbarwnych lub kamieniach o bardzo jasnych barwach, wpływając na podniesienie ich wizualnej atrakcyjności.
Innym zjawiskiem obserwowanym w oszlifowanych bezbarwnych diamentach, lub diamentach o jasnych odcieniach barwy, jest tzw zjawisko brylancji.. Określa ono ilość i intensywność światła białego, które dociera do oka obserwatora po odbiciu od faset korony i pawilonu, w wyniku wewnętrznego całkowitego odbicia. Oczywiście im więcej tego światła wraca tym lepiej, brylant ma wtedy tzw. ,,życie''.
Efekty tzw ,,ognia'' oraz ,,brylancji'' niestety maskowane są zabarwieniem diamentu, nie wywołując pożądanych efektów optycznych. Dlatego przy wyborze kamienia, należy kierować się zasadą, aby jego klasa nie była niższa niż H (White). Kamienie klasy I [Lekko Zabarwiony Biały +] czy J [Lekko Zabarwiony Biały], to kamienie zabarwione, stąd ich wizualna atrakcyjność jest znacznie niższa. Efekt ,,ognia'' i ,,brylancji'' jest stłumiony własnie poprzez zabarwienie kamienia.
Skala Barw Diamentów według firmy HRDAntwerp.
