BRYLANT a DIAMENT

BRYLANT A DIAMENT

  Gdy zaczynamy poszukiwania pierścionka zaręczynowego ze szlachetnym kamieniem, bardzo często na samym początku napotykamy na pewien problem. Otóż w nazewnictwie pojawiają się dwie frazy,  które wydają się dotyczyć tego samego. Mianowicie nawa diament i brylant. Jaki pierścionek zaręczynowy wybrać ? Pierścionek zaręczynowy z diamentem ? A może, pierścionek zaręczynowy z brylantem ? Jaka jest różnica między diamentem a brylantem, i który z tych kamieni wybrać ?

   Otóż sprawa jest bardzo prosta. Diament jest to minerał, który wydobywa się z wnętrza ziemi. Powstaje miliony lat, w wysokiej temperaturze, pod wysokim ciśnieniem. Jeżeli ten minerał oszlifuje się, nadając mu się szlif brylantowy ( okrągły ), wtedy możemy powiedzieć, że otrzymaliśmy brylant - czyli diament w szlifie brylantowym.

   Można więc użyć stwierdzenia, iż każdy brylant jest diamentem, natomiast nie każdy diament jest brylantem. Jeżeli diament będzie oszlifowany innym szlifem niż szlif brylantowy, np. będzie miał kształt kwadratowy, wtedy powiemy, iż jest to princessa, czyli diament w szlifie princess cut.

Wyjątkowy diament, wydobyty w kopalni Cullinan w Republice Południowej Afryki w 2009 r, jego masa to 232 ct.   

 

SZLIF DIAMENTU

   Kamienie szlachetne, zawdzięczają swoje piękno specyficznym właściwościom optycznym, których ukazanie zapewnia właściwa obróbka kamieni, a ściśle rodzaj i jakość wykonania szlifu (cut). Zdecydowanie najczęściej stosowany w obróbce diamentów naturalnych jest szlif okrągły, dla którego zarezerwowano nazwę ,,brylant''. Terminu szlif fantazyjny, używa się do opisu wszystkich innych kształtów szlifu poza okrągłym. Najczęściej występujące szlify fantazyjne to:

1) Markiza (Marquise), 2) Assher (Royal Assher), 3) Trilliant (Trójkątny), 4) Bagiet (Baguette) - szlif schodkowy, 5) Owal (Oval), 6) Szmaragdowy (Emerald), 7) Princessa, 8) Okrągły Brylantowy, 9) Szlif szmaragdowy o kształcie ośmiokąta prostokątnego, 10) Poduszka (Cushion), 11) Bagiet (Baguette) - szlif schodkowy, 12) Serce (Heart), 13) Łezka (Gruszka).

 

SZLIF BRYLANTOWY

  Szlif brylantowy, jest zdecydowanie najbardziej rozpowszechnionym szlifem. Wydobywa on z kamienia całe jego bogactwo. Jego kształt sprawia, iż białe światło dostaje się do  wnętrza kamienia, zostaje w nim odbite, rozdzielone na barwy składowe, na piękną tęczę kolorów,  po czym wychodzi z powrotem na zewnątrz kamienia, nadając efekt pięknego iskrzenia , tzwtęczowy blaskBrylant wygląda tak, jak by świecił wszystkimi kolorami tęczy. 

   Szlif brylantowy został wymyślony w XVII w. przez weneckiego szlifierza Vicenzio Peruzziego. Współczesne określenie ,,brylant'' odnosi się do okrągłej formy szlifu, mającej w górnej części - koronie, co najmniej 33 fasety, w tym taflę, w części dolnej - pawilonie, co najmniej 25 faset, w tym kolet.

Wyróżnia się następujące fasety:

• w koronie - taflę, 8 faset tafli, 8 faset głównych korony, 16 faset rondysty korony

• w pawilonie - 8 faset głównych pawilonu, 16 faset rondysty pawilonu, kolet.

   Pas oddzielający koronę od pawilonu ( część dolną od górnej) nazywa się rondystą. Stanowi ona ochronę przed uszkodzeniami na krawędzi korony i pawilonu. To do niej bezpośrednio przylegają złote łapki, w które najczęściej oprawiony jest brylant.

    

                                                  Proporcje ,,idealnego'' brylantu Tolkowsky'ego. 

 

 

 JAKOŚCI BRYLANTU, OCENA - jak wpływa na wartość, cenę ?

 

   Przy ocenie jakości brylantu, korzysta się z tak zwanej jubilerskiej zasady 4C. Jej nazwa pochodzi od pierwszych liter, czterech angielskich słów: cut (szlif), clarity (czystość ), carat ( masa ), colour ( kolor ). To właśnie te parametry, są podstawą oceny jakości każdego brylantu, co w konsekwencji umożliwia dokonanie wyceny jego wartości. Najbardziej poszukiwane i cenione są kamienie o doskonałym szlifie,  barwie białej, bez wewnętrznych zanieczyszczeń. Oczywiście im kamień jest większy, czyli jego masa jest wyższa, tym jego wartość wyższa.

 

 

   Najbardziej rygorystyczne warunki wykonawcze, przyjmuje się dla szlifu brylantowego. Jego poprawność ocenia się według trzech kategorii: proporcje szlifu, symetria szlifu i jakość polerowania.

    SZLIF BRYLANTU, PROPORCJE - od 1979 roku (zalecenie CIBJO) proporcje szlifu brylantowego podlegają zunifikowanemu systemowi oceny. Podstawą szacowania proporcji i ewentualnych, możliwych do przyjęcia granic tolerancji jest tzw. szlif standardowy albo inaczej szlif Epplera (zalecenie IDC). Proporcje tego szlifu uznano za wzorcowe i do nich odnoszone są proporcje szlifów badanych kamieni. Jeżeli proporcje te mieszczą się w ustalonych przez IDC granicach tolerancji, są określane jako: doskonałe, bardzo dobre, dobre, średnie lub słabe. Proporcje szlifu brylantowego okrągłego, zgodnie z ustalonymi międzynarodowymi normami wyznaczają:

- średnica i grubość rondysty

- wymiary tafli

- wysokość całkowita

- wysokość części górnej - korony

- wysokość części dolnej - pawilonu

- wielkość koletu

   SZLIF BRYLANTU, SYMETRIA - odnosi się do precyzji ukształtowania diamentu i rozmieszczenia faset; określają ją mierzalne i niemierzalne błędy symetrii.

Do mierzalnych błędów symetrii zalicza się :

- niedoskonałą okrągłość kamienia

- nierównoległość płaszczyzny tafli w stosunku do płaszczyzny przekroju rondysty

- przesunięcia tafli lub koletu w stosunku do osi kamienia

Do niemierzalnych błędów symetrii należą:

- niesymetryczna tafla

- zbyt krótkie naroża tafli

- za krótkie w stosunku do tafli fasety główne korony

- za krótkie lub za długie fasety główne korony w stosunku do rondysty

- dodatkowe fasety w obszarze korony

- niezbieżność krawędzi faset

- zmienna grubość rondysty

- przesunięcie wierzchołka faset rondysty korony w stosunku do faset rondysty pawilonu

- za krótkie lub za długie fasety główne pawilonu

- zróżnicowana długości faset rondysty pawilonu

- zróżnicowana powierzchnia faset pawilonu

- dodatkowe fasety w obszarze pawilonu

- brak faset w obszarze korony lub pawilonu

   SZLIF BRYLANTU, JAKOŚĆ POLEROWANIA - odnosi się do jakości wypolerowania powierzchni faset. Najczęściej występujące błędy polerowania to:

- chropowatość rondysty

- jamki

- karby-

- linie obtaczania

- linie polerowania

- otarcia

- rysy oraz ślady przypalenia 

 

CZYSTOŚĆ BRYLANTU 

   Inkluzje i inne defekty wewnętrzne występujące w diamentach, podlegają metrologicznej ocenie jakości, podobnie jak barwa, szlif i masa kamienia. Każdy najmniejszy błąd struktury kamienia, zawsze zakłóca przejście przez niego światła, obniżając jego cechy jakościowe.

   Podstawowym kryterium branym pod uwagę przy ocenie stopnia czystości diamentu, jest dostrzegalność skaz i błędów na podstawie znamion (defektów) wewnętrznych i zewnętrznych , przy użyciu lupy achromatycznej i aplanatycznej o 10-krotnym powiększeniu.

   Za znamiona wewnętrzne przyjmuje się wszelkie defekty występujące wewnątrz lub częściowo zewnątrz kamienia, w tym także poważne błędy strukturalne. Nalezą do nich min;

- wrostki mineralne, ślady łupliwości, rysy przełamowe, wszelkiego rodzaju rysy przełamowe oraz wszystkie rodzaje pęknięć, zaburzenia struktury, pęknięcia naprężeniowe

Za znamiona zewnętrzne przyjmuje się wszystkie defekty występujące na zewnątrz kamienia, a także niewielka zaburzenia strukturalne. Należą do nich min:

- naturalne płaszczyzny kryształów (naturały), linie bliżniacze, wystrzępienia, wyraźnie chropowata rondysta i chropowaty kolet, przypalone miejsca, widoczne ślady szlifowania, smugi po polerowaniu, karby

Zaliczenie diamentu wykazującego znamiona wewnętrzne (inkluzje, defekty, błędy) do określonej klasy czystości zależy od wielu czynników:

- liczby i wielkości znamion, rozpoznawalności znamion, położenia zmian, barwy zmian, formy skupienia zmian

   Czystość diamentu określa się według umownie przyjętej skali, której stopnie wyrażają tzw. klasy czystości. Wyróżnia się 9 klas czystości, wyrażanych za pomocą skrótów pochodzących od pierwszych liter wyrażeń angielskich, definiujących rozmiary inkluzji.

Tabela klas czystości diamentów.

IF - [Internally flawless] kamień lupowo czysty

VVS1 - VVS2 - [Very, very small inclusion(s) lub included] - bardzo bardzo małe inkluzje, bardzo trudno zauważalne przy 10-krotnym powiększeniu.

VS1 - VS2 - [Very small inclusion(s) lub included] - bardzo małe inkluzje, trudno zauważalne przy 10-krotnym powiększeniu.

SI1 - SI2 - [Small inclusion(s) lub included] - małe inkluzje, łatwo zauważalne przy 10-krotnym powiększeniu, ale nie widoczne gołym okiem.

P1 - [Pique prim] małe inkluzje widoczne gołym okiem.

P2 - [Pique secundum] duże inkluzje widoczne gołym okiem

 

 

 MASA BRYLANTU - CARAT

KARAT ILE TO GRAM

 

   Jednostką masy kamieni szlachetnych i ozdobnych jest karat (ct). Jest to jednostka znana i stosowana już od czasów antycznych. Nazwa ,,karat'' wywodzi się od greckiego słowa keration - nasiona drzewa szarańczyn strąkowy, rosnącego w rejonie śródziemnomorskim, którego nasiona ,,gripki'' używano do ważenia kamieni szlachetnych - ziarna te mają około 0,2 gr.

   W roku 1907 Międzynarodowy Komitet Miar i Wag, na konferencji w Paryżu, wprowadził jako jednostkę masy kamieni tzw. karat metryczny, równą 200 mg (0,2 g). Według obecnie obowiązujących norm międzynarodowych, masę kamienia w karatach (ct) można przedstawić w postaci ułamka np 1/4 ct (0.25 ct), lub w postaci liczby dziesiętnej z dokładnością do drugiego miejsca po przecinku, np 0.25 ct. Przy ważeniu drobnych kamieni, ich masę określa się jednostką mniejszą od karata zwaną ,,punkt'' (ang. point), która jest równa 0,01 ct.

1 ct = 0,20 gr = diament o szlifie brylantowym - średnica 6.5 mm

   Do ważenia kamieni używa się wag mechanicznych lub elektronicznych. Obydwa rodzaje wag, zapewniają odpowiednią dokładność i powtarzalność pomiaru, które określa atest wystawiony przez producenta. W czasie wykonywania pomiaru, wagi powinny być zabezpieczone przed wibracjami i silnym polem magnetycznym.

   Masę przeliczeniową (przybliżoną) wyznacza się wtedy, gdy wagowe określenie z różnych względów jest niemożliwe, np kamień oprawiony jest w pierścionku. W takim przypadku masę można wyliczyć wprost z wymiarów kamienia. Masę kamieni małych , w przypadku szlifów okrągłych znormalizowanych można wyznaczyć wprost ze średnicy rondysty, np:

brylant - 1.0 mm ∅ = 0.005 ct

brylant - 1,3 mm ∅ = 0,010 ct

   Aby jednak masa przeliczeniowa mogła być zbliżona do rzeczywistości , warunkiem absolutnie koniecznym jest, aby szlif kamienia był ściśle określony, tzn. miał znormalizowany kształt i dokładnie zdefiniowane proporcje. Takie warunki spełnia szlif brylantowy okrągły i szlify brylantowe fantazyjne.

Najczęściej masę przybliżoną wyznacza się ze wzorów Scharffenberga.

Wzór Scharffenberga (szlif brylantowy okrągły)

M=H·• R²•k

gdzie: M - masa kamienia [ct],

H - wysokość całkowita [mm],

R - średnica rondysty [mm] (wartość średnia z kilku pomiarów),

k - współczynnik korekcji.

Wartość współczynnika korekcji k zależy od grubości rondysty i wynosi dla rondysty: pogrubionej - 0,0067 - 0,0068, cienkiej do średniej - 0,0064 - 0,0066 i bardzo cienkiej - 0,0062-0,0063.

 

 

 

 BARWA BRYLANTU 

   Wysoka dyspersja światła, choć sama nie kreuje barwy - w połączeniu z innymi zjawiskami optycznymi, zwłaszcza załamaniem światła (brylant współczynnik 2.42) i całkowitym wewnętrznym odbiciem światła, daje w kamieniach oszlifowanych fasetowo efekt optyczny zwany w gemmologii ,,ogniem'' lub ,,życiem''. Jest on definiowany jako barwne migotanie lub iskrzenie kamienia wywołane silną dyspersją współczynników załamania. Z fizycznego punktu widzenia jest to efekt podobny do rozszczepienia światła białego przez pryzmat na barwy spektralne.

   Ponieważ światło białe jest mieszaniną świateł o wielu barwach, to przepuszczenie go przez pryzmat (w naszym przypadku diament o szlifie brylantowym), spowoduje rozdzielenie poszczególnych składowych światła białego na piękna tęczę kolorów, nadając kamieniowi wspaniały ,,tęczowy'' blask . Efekt ten odgrywa ważną rolę w kamieniach bezbarwnych lub kamieniach o bardzo jasnych barwach, wpływając na podniesienie ich wizualnej atrakcyjności.

   Innym zjawiskiem obserwowanym w oszlifowanych bezbarwnych diamentach, lub diamentach o jasnych odcieniach barwy, jest tzw zjawisko brylancji.. Określa ono ilość i intensywność światła białego, które dociera do oka obserwatora po odbiciu od faset korony i pawilonu, w wyniku wewnętrznego całkowitego odbicia. Oczywiście im więcej tego światła wraca tym lepiej, brylant ma wtedy tzw. ,,życie''.

   Efekty tzw ,,ognia'' oraz ,,brylancji'' niestety maskowane są zabarwieniem diamentu, nie wywołując pożądanych efektów optycznych. Dlatego przy wyborze kamienia, należy kierować się zasadą, aby jego klasa nie była niższa niż H (White). Kamienie klasy I [Lekko Zabarwiony Biały +] czy J [Lekko Zabarwiony Biały], to kamienie zabarwione, stąd ich wizualna atrakcyjność jest znacznie niższa. Efekt ,,ognia'' i ,,brylancji'' jest stłumiony własnie poprzez zabarwienie kamienia.

Skala Barw Diamentów według firmy HRDAntwerp.

 

 

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl